4 inzichten met een andere kijk op gezondheidsmanagement
We schrijven 2012, waarbij we met X-fit op een kruispunt staan om duurzame inzetbaarheid naar een next level te brengen. ‘The times, they are a-changing’.
Een ingrijpende vergrijzing is in de westerse wereld onontkoombaar, met een krimpende arbeidsbevolking als een van de gevolgen. Als gevolg van hoge welvaart krijgen we te kampen met massale leefstijlaandoeningen en naar verwachting zal de meerderheid van de Nederlanders in 2020 chronisch ziek zijn. Zowel de betaalbaarheid als de kwaliteit van de zorgverlening zal in de komende tien jaar onder zeer grote druk komen te staan. Stuk voor stuk zijn dit grote maatschappelijke uitdagingen waar (nog) geen passende antwoorden voor zijn.
Inmiddels in 2021 zie we dat de jaarlijkse zorgkosten de 100 miljard euro grens ¹ hebben bereikt. Op 1 januari 2019 heeft 57% van de Nederlanders 1 of meer chronische aandoeningen. Bij jongeren onder de 40 jaar is dit inmiddels al 40% ². En de vergrijzing zet ook door zoals al lang bekend. In 2020 gingen 94.000 mensen met pensioen, dat is 30% meer dan de voorbije twee jaren ³.
Veel bedrijven barsten van de ambitie. Stel je hebt een goed renderend bedrijf en ziet kansen voor een forse groei. Dan valt dat niet los te zien van de voorgaande maatschappelijke uitdagingen. Want waar haal je de mensen vandaan om die groei te realiseren? En hoe houd je je mensen inzetbaar; juist als ze ouder worden en de eisen van het werk niet minder worden? Hoe blijft je niet alleen financieel, maar ook qua workforce een gezonde en vitale organisatie?
Dat vergt een grenzeloze ambitie ten aanzien van de aandacht voor je medewerkers. Wat kan je doen om te helpen de inzetbaarheid van je mensen te optimaliseren? Dit is waarin X-fit meer dan 25 jaar expertise bundelt en samen met partners werkt aan het fit worden, blijven en zijn van jullie medewerkers.
Iedereen bij je bedrijf is fit voor het werk!
Dat is ons gezamenlijke doel. Niet omdat dat een mooie kop oplevert ‘in de krant’, maar omdat dit de enige manier is om de groeiambities van je bedrijf in te vullen. X-fit wil op die manier tegelijkertijd een bijdrage leveren aan het oplossen van de maatschappelijke problemen. En last but not least is het natuurlijk ook goed voor je medewerkers zelf.
Onder de noemer X-fit doen we al een heleboel. Variërend van sportevenementen en state-of-the-art zorgpakketten, tot aan health checks en het stimuleren van duurzame inzetbaarheid. Daar zijn we trots op. Maar toch is het niet meer dan het begin. Want om echt verandering te brengen is er een andere manier van denken en doen nodig. Bij het management, bij de medewerkers, bij onze partners en bij onze zorg vendors. We leggen de lat hoog en willen een fundamentele verandering teweeg brengen.
Het is te vergelijken met de manier waarop hoogspringer Dick Fosbury tijdens de Olympische Spelen van 1968 vriend en vijand verbaasde met een techniek die tot dan toe volledig onbekend was. Andere atleten slingerden eerst een been over de lat en lieten vervolgens het lichaam volgen. Fosbury keerde het om door achterover te springen, eerst met het hoofd en daarna de gekromde rug. Fosbury won er goud mee en de ‘fosbury flop’ is inmiddels de standaard geworden.
Fosbury veranderde de springtechniek en bracht de sport op een hoger niveau. Met X-fit willen we het gezondheidsmanagement veranderen en daarmee de aanpak van een maatschappelijk probleem op een hoger niveau brengen.
Dat vergt de bereidheid tot verandering bij iedereen. We moeten niet alleen doordrongen zijn van het probleem, maar bij oplossingsrichtingen ook de gebaande paden verlaten. Die verandering speelt op vier essentiële onderdelen.
Over de tekeningen
De tekeningen zijn gemaakt door Harry van der Velde van Zicht. Harry heeft het talent om het gezegde ‘beelden zeggen meer dan 1000 woorden’ krachtig weer te geven. Sinds 1974 is zijn credo op dit terrein; als ik het kan tekenen, kunnen de lezers de boodschap begrijpen. Harry maakt in zijn tekeningen datgene zichtbaar wat relevant is voor alle betrokken stakeholders. De tekeningen in dit artikel zijn gemaakt in de periode dat het Nederlands voetbalelftal deelnam aan de WK voetbal in Brazilië?
Wie weet nog wanneer dit was en met welke coach?
Anatomie van de transformatie: een andere kijk op gezondheidsmanagement
1. Een andere kijk op de kosten van de zorg
We stellen niet langer de zorgkosten centraal maar nemen besluiten op basis van wat een zorghandeling oplevert.
Uitgaven aan X-fit zijn geen overheadkosten, maar investeringen in een betere organisatie. Die vertalen zich in bijvoorbeeld een hogere productiviteit, betere ideeën voor innovaties en meer vitaliteit in de organisatie.
Dat besef moet binnen en buiten bedrijf X meer gaan leven. Als we praten over zorg, praten we bijna altijd over de kosten ervan. Maar we willen eigenlijk vooral zo investeren in de gezondheid van mensen, dat elke geïnvesteerde euro leidt tot gezondere mensen en daarmee ook weer tot lagere zorgkosten. Als bijvoorbeeld zorgverzekeraars op die manier naar hun klanten kijken – en dat ook uitstralen – zullen ze merken dat een ruimhartiger investeringsbereidheid juist zal leiden tot een financieel betere performance. Maar dan moeten we collectief over de eigen schaduw heen kunnen springen, want de ‘cost gaet voor de baet’ uit. Ons hoef je niet meer te overtuigen van de business case van de investeringen in het inzetbaarheidsprogramma van X-fit, want wij weten uit ervaring dat een investering van 1 euro in een gezonde organisatie zich met een rendement van 400% terugverdient. Overigens is er een nog veel grotere ROI mogelijk als alle betrokken partijen effectief met elkaar samenwerken.
2. Een andere kijk op de samenhang tussen betrokken partijen
Zorgspecialisten, werkgevers, verzekeraars en andere betrokkenen moeten niet vanuit hun eigen eilandjes werken, maar uit hun comfort zone treden en het gezamenlijke belang – een betere collectieve gezondheid – najagen.
Wie nu onder de motorkap van een auto wil begrijpen hoe het werkt, moet een doorgewinterde specialist zijn. Terwijl de techniek van een Kever uit de jaren vijftig door een amateur sleutelaar ook te doorgronden was. Dat is een ontwikkeling die in de hele maatschappij speelt: alles is nogal ingewikkeld geworden.
Dat geldt tevens voor specialisten op het gebied van de zorg en dat heeft ook negatieve effecten. Elke specialist heeft goede bedoelingen vanuit zijn/haar specifieke kennis, die echter in het grote geheel niet altijd bijdragen aan een gezondere klant. Met X-fit willen we dan ook bereiken dat er volop ruimte is voor een generalistische blik waarin vanuit de klant wordt gewerkt. Daarom stellen we binnen X-fit ook hoge eisen aan de professionaliteit en de werkwijze van de partijen waarmee we zaken doen. Tussen verschillende disciplines is een naadloze communicatie key en er mag in elk geval geen mechanistische routine zijn. Als dat wel het geval is, nemen we afscheid van de betreffende partij.
3. Een andere kijk op de sturing door management
We meten als X-fit niet alleen hoe de gezondheid zich ontwikkelt, maar we gebruiken die informatie ook om bij te sturen.
Door de diverse interventies van X-fit weten we een heleboel over de inzetbaarheid en gezondheid van de deelnemers. We meten bijvoorbeeld in de X-fit Health Check de samenhang tussen leefstijl, werkvermogen en arbeidsgerelateerde gezondheid. We kunnen op basis hiervan een top 5 van thema’s onderscheiden die de meeste impact op het werkvermogen hebben. Meten is weten, zo luidt het aloude credo. Maar meten is alleen zinnig als je ook echt wat met de resultaten doet. Zit de gedachte van X-fit ook daadwerkelijk in het hart van de strategie van je bedrijf? Stuurt het management ook echt op onze cijfers of hangt het beleid er wat losjes bij? In dat laatste geval staan wij voor de taak om te zorgen dat daar verandering in komt. Misschien moet het topbestuur van bedrijf X daarvoor nieuwe prikkels inbouwen, bijvoorbeeld door de investeringen in inzetbaarheid en gezondheid van medewerkers op de balans in te brengen?
4 Een andere kijk op de verantwoordelijkheid van de werknemer
We vragen van de medewerker dat deze zijn verantwoordelijkheid neemt voor een gezonde en veilige leefstijl en prikkelen hem/haar ook daartoe door het eigenbelang daarvan duidelijk te laten zien.
‘Ask not what your country can do, ask what you can do for your country.’ Met deze beroemde quote sprak John F. Kennedy bij zijn aantreden als president de Amerikaanse burgers aan op hun eigen verantwoordelijkheden. Dit is ook van toepassing voor de aanpak van X-fit. Het is niet een zaak van een stafafdeling, maar van iedereen. Elke medewerker heeft een verantwoordelijkheid voor de eigen inzetbaarheid (en veiligheid) maar ook voor die van collega’s. We verwachten van iedereen dat hij/zij dingen aankaart die hij gek vindt. En we zetten er hoog op in om die proactieve inzetbaarheidscultuur te versterken.
Dat past ook bij een veranderende tijdgeest waarin ‘Vadertje staat’ niet meer bestaat en waarin het zorgstelsel veel meer keuzes en verantwoordelijkheden legt bij het individu. De wet- en regelgeving is in de afgelopen 10 jaar sterk veranderd. Wie gezond wil blijven, zal in de toekomst daar vooral zelf in moeten investeren. En de verzekering is er alleen als je ernstig ziek bent. Dat betekent dat we mensen ervan overtuigen dat het goed is om aandacht aan je eigen inzetbaarheid te besteden. ‘Zorg dat je plaatsneemt aan het stuur van jouw inzetbaarheid en stel jezelf de vraag wat jij kan doen om fit for the job te zijn’. Bovendien is er sprake van een andere rolverdeling tussen werkgever en werknemer: zij staan samen in voor het waarmaken van de klantbelofte en daarmee ook voor de continuïteit van de onderneming.
¹ https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/25/zorguitgaven-stijgen-in-2018-met-3-1-procent
² https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/chronische-aandoeningen-en-multimorbiditeit/cijfers-context/huidige-situatie#node-aantal-mensen-met-chronische-aandoening-bekend-bij-de-huisarts
³ https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/15/meer-werknemers-met-pensioen-gegaan-in-2020